بوم گردی در کرونا
بوم گردی در کرونا، در وضعیتی است که باید به درستی بررسی و روبه جلو هدایت شود. بوم گردی صنعتی است که در سالهای اخیر مورد توجه گردشگران و علاقه مندان به طبیعت قرار گرفته است. متاسفانه شیوع کرونا باعث رکود و رخوت صنعت گردشگری، شده است.اما این شرایط نمی تواند حواس ما را از حضور در طبیعت پرت کند و ما را بی خیال نسبت به صنعت بوم گردی کند. بیداری کرونا می تواند شروع فصلی نو در سفرهای مسئولانه، برای یک بوم گرد باشد.
بیش از یک سال از وضعیت بحرانی و محدود کننده ناشی از شیوع کرونا می گذرد.اغلب کسب و کارهایی که در این دوره به اجبار تعطیل شدند در حال حاضر با تاکید بر ضرورت حفظ پروتکل های بهداشتی به کار خود ادامه دادند و هنوز اخطار در مورد ویروس کرونا برای صاحبان کسب و کارها وجود دارد. متاسفانه در این دوران صنعت بوم گردی هم دچار بحران شده است و تقریبا تعداد مسافران خارجی را به صفر رسانده است. درست است بخش قابل توجهی از ریزش صنعت گردشگری مربوط به کرونا است ولی نمی توا ن عدم برنامه ریزی در صنعت گردشگری بوم گردی را نادیده گرفت.
و در خبرها هم این طور آمده بود که دبیر کل سازمان ملل متحدAntónio Guterres در پیام رسمی در روز جهانی گردشگری این طور گفته بود :ما قدرت و پتانسیل گردشگری را برای پیشبرد رفاه و پیشبرد توسعه پایدار و فراگیر به رسمیت می شناسیم. بخش گردشگری تقریباً تمام بخشهای اقتصاد و جوامع ما را تحت تأثیر قرار میدهد و به افراد حاشیهنشین تاریخی و کسانی که در معرض خطر عقب ماندن هستند، این امکان را میدهد تا از توسعه محلی و مستقیم بهره ببرند.
گردشگری همچنان تحت تأثیر همه گیری کووید-19 به شدت آسیب می بیند: در پنج ماه اول سال جاری، ورود گردشگران بین المللی به میزان خیره کننده 95 درصد در بخش هایی از جهان کاهش یافته است و پیش بینی ها حاکی از زیان بیش از 4 تریلیون دلاری به تولید ناخالص داخلی جهانی است. پایان سال 2021. این یک شوک بزرگ برای اقتصادهای توسعه یافته است، اما برای کشورهای در حال توسعه یک وضعیت اضطراری است.
تغییرات آب و هوایی همچنین به شدت بر بسیاری از مقاصد توریستی مهم، به ویژه کشورهای در حال توسعه جزایر کوچک که گردشگری حدود 30 درصد از فعالیت های اقتصادی را تشکیل می دهد، تأثیر می گذارد.
با توجه به اینکه میلیون ها معیشت در خطر است، زمان آن فرا رسیده است که گردشگری را بازنگری کنیم، تغییر دهیم و با خیال راحت دوباره راه اندازی کنیم. با وجود پادمانهای مناسب، بخش گردشگری میتواند مشاغل مناسبی را فراهم کند و به ایجاد اقتصادها و جوامعی انعطافپذیر، پایدار، برابر جنسیتی و فراگیر کمک کند که برای همه کار کند. این به معنای اقدام و سرمایهگذاری هدفمند برای تغییر به سمت گردشگری سبز است – با بخشهای پر انتشار، از جمله حملونقل هوایی و دریایی و مهماننوازی، حرکت به سمت بیطرفی کربن.
و این به این معنی است که به همه در مورد اینکه چگونه گردشگری آینده جوامع و سیاره ما را شکل می دهد، نظر بدهند. تنها از طریق تصمیمگیری فراگیر میتوانیم رشدی فراگیر و پایدار را تضمین کنیم، به وعدههای SDG عمل کنیم و گردشگری را برای تحقق پتانسیل آن بهعنوان موتوری برای رفاه، وسیلهای برای ادغام، وسیلهای برای حفاظت از سیاره و تنوع زیستی خود تغییر دهیم، و عامل تفاهم فرهنگی بین مردم جهان باشد.
چرا بوم گردی!
شیوع بیماری و بحران کرونا مانند یک شوک ناگهانی بود که باعث ایجاد وحشت در مردم شد. به مرور هرچه جلوتر رفتیم حساسیتها کمتر شد و سفرهای گردشگری آغاز شد اما نکته ای که در این دوران مورد اهمیت و سوال بوده این است که چگونه و چطور باید به سفر امن رفت؟ این مسئله مهم مربوط به این است که در نوع تفریح و گردش ما باید تغییراتی صورت پذیرد. سفرهای گروهی در این دوران سفرهای پر خطر محسوب میشود. با توجه به اینکه بوم گردی سفری مسئولانه محسوب می شود این چنین سفر کردن در این دوران با رعایت پروتکل های بهداشتی امن از مزایا محسوب می شود و باید توجه ویژه ای به بوم گردی در این دوران نمود.
ما در گذر از سنت و مدرنیته با جهانی نو مواجه هستیم که در انبوه کلمات تازه به دوران رسیده دست و پا میزنیم و حال همان غریقی را داریم که منتظر است یک نفر دستش را بگیرد و نجاتش بدهد. طبیعت بکر برای ما همانند همان نجات دهنده است.خانههایی که بوی چوب و کاهگل میدهد. بوی نان داغ از پنجره اش به درون اتاق ریخته میشود و دیگر صدای مردی که صدا میزند غذای شما آماده است،به گوش نمی رسد. و جای آن صدای کوبه در به گوش می رسد و با باز شدن درب چهره خسته اما مهربان و صمیمی با نان داغ ، دستان چروکیده زن روستایی مقابل صورتت گرفته می شود. روی فرش می نشینی و برایت مهم نیست، آنتن گوشیت خالی یا پر است. صدای آواز پرندگان موسیقی فراموش شده طبیعت است که در گوش دنج طبیعت گوش نوازی می کند. حلاوت میزبانی در خانههای قدیمی، پنجره های چوبی وپرده های گلدوزی شده، بخاری هیزمی و سفرههایی با غذاهای سنتی و بومی، محیط آرام و امن، به دور از تشریفات، تشکهای پنبهای و لحافهای گلدوزی شده همه آن چیزی است که در اقامتگاههای بوم گردی فراهم است و تو بالای همان تپه سبزخیال با کولهای به پشت ایستاده ای و نفس می کشی. بوم گردی پیشنهاد ویژه به علاقه مندان به طبیعت است.
ایجاد علاقهمندی
ایجاد علاقه مندی در بوم گردی باتوجه به زیرساخت مسئولیت پذیری و ایجاد هزینههای کمتر برای رزرو اقامتگاه درمکانی دنج قطعاً انتخابی به جا در شرایط کرونا است. گرچه روستاهایی که در دوران پیش ازکرونا اقتصادشان از اجاره اقامتگاه، فروش صنایع دستی و میوه هایشان بوده است دچار مشکل شده اند اما روش های سازمانی شده با رعایت پروتکلهای بهداشتی شاید پیشنهاد بدی نباشد برای عبور از بحران برای صاحبان اقامتگاهها، این خانهها چکیدهای توام با آداب، سنن و داستانهای محلی فرهنگ بومی و غذاهای خوشمزه با مواد ارگانیک است. هزینه مناسب این اقامتها گزینه ای است که میتواند مورد توجه گردشگر باشد. بخشی از تغییرذائقه تفریحی یک جامعه میتواند به مواردی چون شرایط اجتماعی اقتصادی وسیاسی مرتبط باشد و بخش دیگر آن مربوط به علاقه و خواستگاه ذاتی ما به طبیعت است. خوشبختانه این روزهاعلاقه مندی نسل جدید به مکانهای قدیمی، تاریخی و طبیعت آرام ودست نخورده بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است که با هدفمند شدن گردشگری میتوان در گسترش بوم گردی در بین علاقه مندان، ایجاد لحظه هایی پر خاطره را همراه داشته باشد.
بوم گردی در انتظار توجه!!!
باتوجه به اینکه وظیفه مقامات و مسئولان و رسانه ملی و فعالان در صنعت گردشگری معرفّی و شناساندن بیش از پیش بوم گردی است؛ توسعه بوم گردی همچنان نیازمند توجه است. توجه اکثریت علاقهمندان به طبیعت از آن رو بیشتر است که هنوز میل و رغبت نسل قدیم و جدید به زندگی با سبک و سیاق گذشته همراه با تفریح و تفرج و فرار از دنیای مدرنیته روز به روز در حال گسترش است.
ارتباط تنگاتنگ بوم گرد و حفظ منابع طبیعی ارتباط ویژهتری نسبت به گردشگری متداول و انبوه است. پیاده روی و کشف محیط های بکر که به صورت مداوم قابل دسترسی نیست از ویژهگیهای مهم یک طبیعت گردی و بوم گردی است. از طرفی استفاده از امکانات رفاهی و آسایشی محدود در بوم گردی نسبت به مدلهای دیگر گردشگری از موارد جذاب نسبت به شیوههای مدرن حال حاضر گردشگری است.
اگر دوست دارید سفرهای مناسب تری را به لحاظ مالی و مسئولانه به طبیعت بکر داشته باشید؛ اقامتگاه های بوم گردی مقرون به صرفه تر است. افرادی که به رسم و رسومات محلی علاقهمند هستند به طور قطع به اقامتگاه بوم گردی می روند و هتل های چند ستاره برایشان معنایی ندارد.
با توجه به گردشگری عمومی که معمولا با ظرفیت بالایی از بازدید کننده مواجه است و اکثر کشورهایی که اقتصادشان بر پایه توریسم تعریف شده است و به آن توجه بیشتری نشان میدهند . این میل روز افزون به گردشگری گروهی میتواند به صورت غیرعمد آسیبهایی اجتناب ناپذیر به محیط زیست و بناهای تاریخی نیز داشته باشد. در حالی که بوم گردی به دنبال جمعیت بیشتر و یا سود بیشتر نیست و نباید باشد، زیرا بقاء و ادامه او همراه با اولویتش می بایست، مراقبت ازطبیعت و محیط زیست باشد.
در مقایسه بوم گردی با گردشگری گروهی میتوان به چنین مواردی اشاره داشت:
– اغلب در بوم گردی مسافر به صورت فردی یا خانوادگی و بعضا گروهی تدارک سفر می بیند در حالی که درتورهای گردشگی عمومی و مدرن با تدوین پک های مسافرتی یا تورهای مشخص شده به تعداد بیشتر افراد نیارمند است.
– در بوم گردی، گروه ها کوچکتر هستند و مدت اقامت و حضورشان درمنطقه بیشتر است در حالی که در تورهای گردشگری تعداد افراد بیشتر است و معمولا روزهای اقامت کوتاهتر است.
سکوی پنجم
ایران در حوزه گردشگری، میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی جزء 10کشور اول در جهان است و در بخش اکو توریسم رتبه پنجم جهان را با توجه به تنوع اقلیمی و آب و هوایی دارد. متاسفانه به دلیل عدم یکپارچگی در سیستم مدیریتی کمبود آگاهی و اطلاع رسانی دراین بخش شاهد مشکلات فراوان هستیم .اگربخش عمده درآمد کشور از صنعت گردشگری جایگزین خام فروشی و صادرات شود. بوم گردی می تواند عامل توسعه پایدار در گردشگری محسوب شده و رونق بوم گردی با عضویت ایران در انجمن جهانی اکوتوریسم میتواند سکوی پرتاب بلندی برای صنعت بوم گردی کشور باشد. فعال شدن ریل توسعه بوم گردی باعث ایجاد اشتغال و حفظ منابع طبیعی و بهبود خدمات بوم گردی در عرصه های مختلف خواهد شد.
ما در وب سایت بوم گردی ایران به دنبال ایجاد مسیری در جهت تحقق اهداف زیست محیطی و حفظ طبیعت و میراث تاریخی با جهت بخشیدن به اجزاء استفاده کننده از این موهبت خدادادی و زیست محیطی هستیم و بر آنیم شیوه های خوب استفاده از طبیعت و منابع ارزشمند گیاهی و جانوری را به یکدیگر یاد آوری کرده و با حفظ آن بافت تاریخی و فرهنگی روستاها ، اماکن تاریخی و طبیعی کشور را به جهانیان شناسانده و مسیر بازدید ایشان را از بهترینهای ایران فراهم کنیم.
بومگردی چیست؟
بومگردی چیست ؟
اکوتوریست یا همان بومگرد تعریفی از عشق ورزیدن به طبیعت، احترام به فرهنگ گذشتگان و مردمانی که سالهای دور از یک زیست طبیعی بهره میبردند. بوم گردی واژه ای آشناست که در زندگی ماشینی امروز باز هم حرفی برای عاشقان به طبیعت دارد.
بومگرد سعی می کند از طبیعت محافظت کند و فقط نگاهی تفریحی به محیط نداشته باشد، بلکه محیط زیست را تا جای امکان دست نخورده باقی بگذراد و تاکید بر حفظ محیط زیست داشته باشد و سهراب سپهری چه خوب میگوید: زندگی زمزمه پاک دو حیات است میان دو سکوت / زندگی خاطره آمدن و رفتن ماست.
کشف طبیعت از جمله بخشهای لذت بخش در سفر است.
بومگرد باش!
شاید خیلی از جاده ها را رفته باشیم اما به شیوه خودمان. گاهی پیش آمده است که به طبیعت آسیب زده باشیم. بهتر است این بار، هم مسیر با یک بومگرد باشید و به قول سهراب سپهری چشمها را باید شست/ جور دیگر باید دید. کشف طبیعت از جمله بخش های لذت بخش در سفر است به خصوص آن وقتهایی که جاده ها را می پیماییم و جایی دنج و متفاوت را کشف می کنیم. آن لحظه مثل نوشیدن یک لیوان آب خنک در گرما است. خستگی از تنت بیرون میرود و احساس غرور میکنی، در واقع سفر کردن برای یک بوم گرد آداب و مناسک خود را دارد و باید در مسیر حفظ محیط زیست و مناطق گردشگری، نگاهی اخلاق گرایانه و همچنین نگاهی آینده نگرانه به زیست طبیعت داشته باشد.
بومگردی، ترویج فرهنگ و اقلیم
سفر، مانند یک فنجان چای دلچسب است، برای آنانکه می خواهند از طبیعت لذت ببرند. علاقهمندی به سفر در همه ما وجود دارد. اما بعضی از آدمها آن را کشف کرده و برخی نیز فرو خورده از شرایط و محدویتها هستند و این احساس را در خود نابود میکنند.
نگاه بومگردی به طبیعت کشورمان یک نگاه مسئولیت پذیرانه است و موجبات رشد و پایداری زیست بومی و ایجاد ترویج فرهنگ و اقلیم را برای گردشگران خارجی و داخلی به ارمغان خواهد آورد و همچنین موجبات در آمد زایی را در بر خواهد داشت و معرف فرهنگ و آداب ورسوم ما دردنیا خواهد بود.
همیشه غذاها، لباس پویشدنها و نوع گویشها از آن بخشهایی است که در سفرهایمان جذاب است و تنوعی ویژه در سفر محسوب میشود.
از مواردی که در بومگردی مورد تاکید قرار می گیرد آگاهی فرهنگی با مردمان یک منطقه است. در بومگردی، گردشگران به راحتی می توانند با فرهنگ های مختلف آشنا شوند. در این نوع ارتباط کمکم گردشگر و میزبان با هم آشنا می شوند و ایجاد فرهنگ، دوستی میشود و میزبان تلاش بیشتری دارد تا بهتر به میهمان خود برسد و مراقب محیط اطرافش باشد.
سفر وظیفهمند
به تماشای من نشین ! این مونولوگ را فقط میتوان در گوشه دنج طبیعت زمزمه کرد همان جاهای دست نخورده طبیعت که برای گردشگر گنجی نایاب است و باید به تماشای هر آنچه در طبیعت میباشد بنشیند. برای همین است که برای یک بوم گرد اصالت و بومی بودن منطقه امری مهم است. در واقع می توان گفت: فقط دیدن طبیعت مهم نیست، بلکه مراقبت از محیط زیست از موضوعات مهم است.
به نظر میرسد اکوتوریست یا بومگرد مسئولیتی ویژه جهت حفظ و مراقبت از محیط زیست، جامعه بومی و سفر وظیفه مند با هدف ایجاد استقامت در زیست بوم دارد. به طور گزیده میتوان گفت:
الف) به کمترین شکل جلوگیری از آسیب رساندن فیزیکی و رفتاری
ب) فراهم سازی آگاهی فرهنگی و زیست محیطی و ایجاد احترام به طبیعت و بومیان آن منطقه
پ) معرفی فرهنگ در کنار آموزش وایجاد در آمد زایی در حوزه بومگردی
بومگردی در مسیر اقتصاد
متاسفانه بعضی ازروستاییان، بانیان طبیعت با رنج جدایی از طبیعت به دلیل عدم کار وایجاد شغل، آرام به شهرها پناه میبرند ودر سرشان سودای دوباره برگشتن به طبیعت است. قطعا با نگاه بومگردی میتوان این اتفاق را به حداقل رساند ودیده شدن و بهره بردن ازنگاه بومگردی تاثیر گذار خواهد بود. از طرفی بومگردی با به وجود آوردن فرصت پیشرفت و گسترش اقتصادی می تواند به عنوان جایگزین برای سایر منابع درآمد برای مردم منطقه محسوب شود و از روی آوردن بومیها به فروش زمین های کشاورزی و استفاده بی رویه از منابع طبیعی باشد.
از ویژگی های این نگرش به گردشگری و طبیعت گردی، ایجاد شغل برای افراد بومی در منطقه و کسب در آمد برای آنها است و از این راه مردم منطقه تشویق به حفظ محیط زیست و آداب و رسوم و آنچه برای گردشگر جذاب است، می شوند. بوم گرد می تواند در حفظ و نگهداری محیط زیست طبیعت و توسعه اقتصادی تاثیر گذار باشد. مردم محلی با نشان دادن آداب و رسوم خود به گردشگران، ارائه صنایع دستی اشان به آنان اشتیاق بیشتری برای جذب گردشگر پیدا می کنند. در واقع در فضا خانوادگی ایجاد شده میزبان به راحتی میتواند به کارهای روزمره خود بپردازد. به این شکل مردم بومی به مهم بودن میراث فرهنگی خود پی برده و بیشتر از گذشته در حفظ آن کوشا هستند. البته قابل ذکر است، آموزش می تواند در حوزه بوم گردی امری مهم برای مسافران و بومیان در منطقه باشد.
برای یک بومگرد اصالت و بومی بودن منطقه امری مهم است.
بومگردی، معرفی طبیعت ایران
باید بگوییم تکنولوژی این روزها سرک به هر جایی کشیده است و جایی نیست که از رصدش دور مانده باشد.اطلاعت و فناوری دو برگ برنده ای هستند که دورترین و بهترین نقاط روی زمین را در دید خود قرار داده است و امکان این را دارد که انسانها را به دورترین نقاط ببرد. درحال حاضر گردشگری، صنعت در آمد زایی برای دنیا است. قطعا ایران هم قرار نیست از این قافله عقب بماند. مکان های تاریخی و معماری، کویرهایش، طبیعت و…گزینه هایی است که می تواند برای هر اکو توریسمی جذاب باشد و تجربه ای شیرین به همراه داشته باشد.
ایران قطعا به لحاظ زیستی یکی از بهترین نوع طبیعت و گونه گیاهی وجانوری را دارد و از کشورهای مهم دنیا محسوب می شود. قطعا کشف این مکانهای بکر می تواند به عهده یک بوم گرد باشد. توجه به تعریفی که از بوم گردی وجود دارد و اینکه ایجاد علاقمندی به طبیعت و مراقبت از محیط پیرامون، باعث پایداری و ماندگاری گنجینه ها و میراث طبیعی و انسانی خواهد شد و توسعه و گسترش به صورت مداوم در پی خواهد داشت.
ایران به دلیل تنوع اقلیمی به لحاظ اکوتوریسم از جایگاه خوبی برخوردار است. چهار فصل در ایران یعنی، نقش خیال و رنگ.در یک نقطه جاذبههای زمستانی مانند اسکی را تجربه میکنی و در گوشه ای دیگر هوا گرم است و از طبیعت لذت میبری.
جاذبه های گردشگری سرمایه های ملی، چراغ روشن راه جوامع هستند.
چراغ را به خانه بیاورید!
توسعه گسترش شهرها ایجاد روز مرگی و خستگی باعث می شود انسان امروزی دنبال جایی در دل طبیعت باشد وچند روزی را فارغ از هیاهو بگذراند. از این رو سراغ طبیعت می آید و چه بهتر است که با آگاهی این سفر را بپیماید و در حفظ و نگهداری طبیعت کوشا باشد و این چراغ باید با حفظ و حمایت از طبیعت از طرف بومگرد روشن شود، تا طبیعت برای آیندگان هم باقی بماند و همچنین با تدبیر و تامل و شفاف سازی تعریفی درست از استفاده طبیعت برای بوم گرد و میزبان ایجاد شود. بسیاری از کشورهای دنیا بخشی از هزینههای خود را از صنعت بوم گردی به دست می آورند و پذیرا علاقه مندان به طبیعت هستند. قطعا ایران با منابع طبیعی که دارد باید زیر سازهای مهم را برای جذب توریسم به کشور داشته باشد. نوع نگاه اقتصادی و جذب بوم گرد بدون تخریب طبیعت حق آیندگان ما نیز هست. دستیابی به توسعه مربوط به اجتماع، اقتصاد و فرهنگ ما است و گردشگری جزء موارد مهم است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. قطعا بخشی از جذب اکوتوریست مربوط به بومیان منطقه است که می تواند با حفظ ونگهداری محیط و آداب و رسوم خودعلاقه مندان بیشتری را جذب کنند.
برای بهتر شدن اکوتوریست یا همان بوم گرد بهتر است برنامه ریزی های بهتری صورت بگیرد وآموزش در مسیر سرمایه گذاری بومی و حمایت ملی می تواند در پیشرفت بیشتر بوم گردی در ایران تاثیر گذار باشد. عدم برنامه ریزی در زیر ساخت های صورت گرفته عواملی است که می تواند صنعت بوم گردی در ایران را به عقب بیاندازد. البته ملاحظات سیاسی هم قطعا در این امر برای توریسم خارجی بی تاثیر نخواهد بود که باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
نویسنده: ریحانه بناءزاده